---

Światowy Dzień Bioróżnorodności - 22 maja

1. Data i historia

Światowy Dzień Bioróżnorodności (Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej) obchodzony jest 22 maja dla upamiętnienia przyjęcia Konwencji o Różnorodności Biologicznej (CBD) podczas konferencji w Nairobi w 1992 r.

Pierwotnie święto przypadało na 29 grudnia (data wejścia konwencji w życie), ale w 2000 r. ONZ zmieniła datę na 22 maja, aby uniknąć kolizji ze świętami końca roku.

2. Cel i tematyka

Głównym celem jest podnoszenie świadomości o znaczeniu różnorodności biologicznej dla przetrwania człowieka i planety. Każdego roku święto ma inne hasło przewodnie:

• 2024: „Bądź częścią planu” – nawiązanie do wdrażania Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej Kunming-Montreal (KMGBF) .
• 2025: „Harmonia z naturą i zrównoważony rozwój” – podkreślenie powiązań między ochroną bioróżnorodności a realizacją Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs).

3. Znaczenie bioróżnorodności

• Podstawa życia: Ekosystemy dostarczają żywność, wodę, leki (np. 80% ludzkiej diety to rośliny) oraz regulują klimat.
• Gospodarka: Usługi ekosystemów (np. zapylanie, ochrona wybrzeży) są warte 125 bilionów dolarów rocznie.
• Zdrowie: Utrata bioróżnorodności zwiększa ryzyko chorób odzwierzęcych (np. COVID-19).

4. Zagrożenia 369

• Wyginięcie gatunków: Tempo wymierania jest 100–1000 razy szybsze niż naturalnie. Obecnie 1 mln gatunków jest zagrożonych, w tym 40% płazów i 33% raf koralowych.
• Główne przyczyny: Zmiany klimatu, niszczenie siedlisk, zanieczyszczenia, nadmierna eksploatacja zasobów.
• Przykłady: Rafy koralowe (giną przez ocieplenie oceanów), żółwie morskie (80% populacji zniknęło w XX w.), vaquita (pozostało 10 osobników).

5. Globalne inicjatywy

• Porozumienie Kunming-Montreal (2022):
  • Ochrona 30% lądów i oceanów do 2030 r. (obecnie chronione jest 17% lądów i 10% mórz).
  • Odtworzenie 30% zdegradowanych ekosystemów.
  • Inwestycje w bioróżnorodność: 200 mld dolarów rocznie do 2030 r.
• Współpraca międzynarodowa: Włączenie społeczności lokalnych, ludów tubylczych oraz sektora prywatnego.

6. Działania w Polsce

• Ochrona ekosystemów wodnych: Polska chroni unikalne ekosystemy, takie jak Bagna Biebrzańskie czy Morze Bałtyckie, które są domem dla 1,6 tys. gatunków sinic i 4 tys. gatunków tkankowców.
• Kampanie edukacyjne: Projekty jak „Zielona Infrastruktura” promują np. zazielenianie torowisk tramwajowych, co zwiększa bioróżnorodność w miastach.

7. Jak możesz pomóc?

• #BiodiversityDay: Udostępniaj materiały w mediach społecznościowych z hasztagami np. #GlobalGoals.
• Wspieraj lokalne inicjatywy: Adoptuj pszczoły, sadź drzewa, ograniczaj plastik.
• Edukacja: Korzystaj z kursów ONZ, np. „Learning for Nature”, by zgłębiać temat.

---

---