---

Dnia 22 września 2017 roku zmarł profesor Stanisław Mika - Nestor polskiej psychologii społecznej.

---

Prof. Mika urodził się w roku 1931 w Warszawie. Był jednym z pionierów psychologii społecznej w Polsce. Jak sam uważał na jego wczesny rozwój intelektualny największy wpływ wywarli profesorowie Tadeusz Tomaszewski (ostateczny promotor jego pracy doktorskiej) oraz Mieczysław Kreutz. Pracę doktorską, dotyczącą wpływu postaw na zapamiętywanie treści zgodnych oraz niezgodnych z postawami obronił w roku 1963. W pracy tej, zainspirowanej jedną z książek znalezionych w księgozbiorze profesora Baleya, Stanisław Mika dokumentował pionierską tezę, iż lepiej zapamiętywane są te treści, które pozwalają bronić swoich własnych przekonań. Mogą to być treści wspierające własne postawy (zgodne z postawami) ale również - co wcale nie wynikało z dotychczasowych badań w tym zakresie - treści z nimi niezgodne, takie jednak, które łatwo poddają się kontrargumentacji, a zatem mogą służyć obronie własnych przekonań.
Przełomowym i dla Stanisława Miki i dla polskiej psychologii społecznej był rok 1959 kiedy otrzymał stypendium Forda do Stanów Zjednoczonych, gdzie spędził rok w Group Dynamics Center w Ann Arbor, Michigan - jednym z najciekawszych ośrodków amerykańskiej psychologii społecznej. Kontakty z psychologami tej miary co Leon Festinger, Milton Rokeach, Harold Kelley, Dorwin Cartwright, John French, David Krech i Richard Crutchfield, czy też Muzafer Sherif zaowocowały przeniesieniem na polski grunt wielu teorii popularnych w światowej psychologii społecznej, a nade wszystko zaszczepieniem podejścia teoretycznego, znanego jako podejście "poznawcze", co - podobnie jak na całym świecie - także w Polsce zaowocowało z czasem lawiną badań. Pod względem tematycznym ze Stanów Zjednoczonych przywiózł Stanisław Mika przede wszystkim zainteresowanie problematyką postaw i skutecznością perswazji oraz problematyką funkcjonowania małych grup i ich wpływu na jednostkę. Ta tematyka wypełniła też Wstęp do Psychologii Społecznej (1972), drugi po wydanej w roku 1958 książce Stefana Baleya, polski podręcznik tej nowej wówczas u nas dyscypliny. Następcą "Wstępu" była opublikowana w latach 80-tych obszerniejsza Psychologia społeczna, mająca wiele kolejnych wydań.
W połowie lat 60-tych wśród europejskich psychologów społecznych zaczęła się kształtować świadomość ich odrębności i niezależności od psychologii amerykańskiej. Powstało Europejskie Towarzystwo Eksperymentalnej Psychologii Społecznej. Stanisław Mika był wśród członków-założycieli tego Towarzystwa, jak również był członkiem władz jego zarządu przez kolejne dwie kadencje. Przez wiele lat był kierownikiem Katedry Psychologii Społecznej na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1990-1993 był Dziekanem Wydziału Psychologii. Spod jego ręki wyszło ponad 200 magistrów oraz kilkunastu doktorów. Jego uczniowie pracują na wielu polskich uniwesytetach.

Będziemy Cię pamiętać Mistrzu.

---