---

2 pażdziernika 2017 roku przyznano Nagrodę Nobla z medycyny i fizjologi trzem naukowcom pracującym nad rytmami okołodobowymi. Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash oraz Michael W. Yong prowadzili badania odnoszące się do czasu na muszkach owocówkach. Wyniki ich badań pokazują, że organizmy żyjące na Ziemii musiały się dostosować do warunków tu panujących, w tym do rytmu dnia i nocy, światła i ciemności.

W Toruniu również mamy grupę badaczy, która zajmuje się czasem. W Interdyscyplinarnym Centrum Nowoczesnych Technologii pod kierownictwem dr Moniki Lewandowskiej i dr Joanny Dreszer - pracowników Katedry Psychologii UMK, prowadzone są badania nad podłożem poczucia upływu czasu u ludzi. Współczesne koncepcje pokazują, że w mózgu istnieje tzw. zegar wewnętrzny, którego tempo jest wyznaczane przez cechy sieci komórek nerwowych. Dynamika działania tych sieci jest indywidualną cechą każdego z nas. Umiejętność postrzegania następstwa czasowego wydaje się być kluczowa dla przeżycia. Jest potrzebna, żeby dostrzec ruch czy zrozumieć ludzką mowę. Dlatego jednym z głównych celów niniejszego projektu jest poznanie mózgowego podłoża percepcji następstwa zdarzeń.

Aby zrealizować cele badawcze planujemy zastosować technikę czynnościowego rezonansu magnetycznego (fMRI). Osoby badane będą proszone o podawanie kolejności dwóch bodźców wzrokowych lub słuchowych. W tym projekcie, korzystając z zaawansowanych metod statystycznych, będziemy próbować wyjaśnić związek percepcji kolejności bodźców z inteligencją ogólną. Uczestnicy badania zostaną poproszeni o wykonanie kilku testów uwagi, pamięci roboczej i zdolności intelektualnych. U każdej osoby zostanie także wyznaczona wysokość tzw. progu percepcji kolejności (PPK) bodźców, czyli najkrótsza przerwa między dwoma bodźcami potrzebna, aby poprawnie określić ich następstwo czasowe. Procedura ta pomoże ocenić indywidualne tempo pracy zegara mózgowego (im niższa wartość progu, tym wyższa rozdzielczość czasowa tego zegara). Szybsze tempo tykania „wewnętrznego zegara” może wymagać zwiększonej dawki tlenu dostarczanego z krwią do różnych obszarów mózgu. Dlatego osoby uzyskujące niższe wartości PPK mogą mieć zwiększony przepływ krwi w mózgu. Istota biała kontroluje szybkość przekazywania informacji w sieci komórek nerwowych. Wyższa rozdzielczość czasowa zegara mózgowego może więc wiązać się ze zmianami w połączeniach istoty białej. Chcemy również wykonać badanie elektrofizjologiczne (EEG), żeby przekonać się, czy osoby mające niższe wartości PPK mają również wyższą zawartość informacji w sygnale rejestrowanym z kory mózgu w danym odcinku czasu. Zegary mózgowe tykające w szybszym tempie mogą bardziej efektywnie przetwarzać docierające informacje.

Zachęcamy studentów i doktorantów do udziału w realizacji badań.

Współudział w prowadzaniu badań naukowych nad percepcją czasu może być dla Was okazją do nabierania doświadczenia i umiejętności obsługi zaawansowanych narzędzi badawczych.

Osoby chętne do pomocy w badaniach prosimy o kontakt mailowy: jdreszer @ umk.pl

Badania finansowane z środków Narodowego Centrum Nauki w ramach grantu Sonata Bis. Nr projektu: 2015/18/E/HS6/00399, kierownik: dr Monika Lewandowska

---