Feniks - Środy Naukowe
Feniks - Środy Naukowe w Instytucie Psychologii UMK
- Start
- O Instytucie
- Feniks - Środy Naukowe
Nadlatuje Feniks !
W każdą środę o godzinie 14.00 w Instytucie Psychologii UMK (aula 105).
Oto harmonogram spotkań na rok smoka 2024
10.01.2024 – Joanna Suchomska (Instytut Socjologii, Pracownia Zrównoważonego Rozwoju)
O wytwarzaniu relacyjnej przestrzeni miasta. Metodologia participatory action research w rozumieniu procesu konstytuowania przestrzeni.
Badając przestrzeń publiczną zwykle zastanawiamy się jak wpływa na użytkowników, czy jest dostępna i dla kogo, jakim zachowaniom sprzyja, a jakie ogranicza. Zdecydowanie mniej uwagi w naukach społecznych poświęca się przestrzeni samej w sobie, refleksji nad tym, dlaczego przestrzenie publiczne kształtowane są w określony sposób. Podczas wykładu przyjrzymy się relacyjnej koncepcji przestrzeni popularyzowanej przez niemiecką socjolożkę Martinę Low. Zastanowimy się też nad potencjałem podejścia participatory action research w rozkodowaniu relacji wytwarzających przestrzeń wokół nas.
17.01.2024 – Milena Jankowska (Instytut Biologii)
Voo-doo, zombie i szamani - zabobony czy zaawansowana nauka?
W Ameryce Środkowej i Południowej tradycyjne wierzenia i przesądy są głęboko zakorzenione. Wiążą się one najczęściej z przeprowadzaniem mistycznych rytuałów i spożywaniem specjalnie przygotowanych mikstur. Zachodnia kultura traktuje te tradycje jako przesądy i zabobony. Okazuje się jednak, że szamani i znachorzy posiadali ogromną wiedzę w zakresie chemii, biologii i medycyny. W czasie wykładu zaprezentowane będą między innymi zastosowania toksyn z ryb rozdymkowatych oraz trujących wydzielin z ropuch z grupy Rhinella marina.
24.01.2024 – Marta Sibierska (Instytut Językoznawstwa UMK)
Dawno, dawno temu… Kiedy i jak homininy zaczęły opowiadać sobie historie?
Dzielenie się historiami jest uniwersalnym zachowaniem w naszym gatunku. Choć to kontrowersyjne szacunki, najstarsze znane historie mogą mieć od 4 000 aż do 37 000 lat (Kovacs, 1989; Matchan et al., 2020). Czy nasi przodkowie „opowiadali” sobie historie wcześniej, jeszcze zanim zaczęli mówić? Jednoznaczna odpowiedź na to pytanie jest oczywiście niemożliwa, istnieje jednak kilka sposobów na badanie tego, jak mogły wyglądać formy i treść „protohistorii”. W mojej prezentacji omówię badania będące źródłem danych nt. protohistorii, w tym badania eksperymentalne prowadzone w Centrum Badań nad Ewolucją Języka (CLES) UMK w Toruniu.
06.03.2024 - Marta Białecka, Joanna Płotnikowska, Magdalena Szmytke
Czy to było miłe? Badanie rozumienia ironii u dzieci w wieku 7 lat
Najbardziej oczywistym celem komunikacji jest przekazanie komuś informacji, jednak czasami celowo mówimy w sposób, który może utrudniać zrozumienie naszego przekazu np. ironizując, stosując sarkazm. Rozumienie tego co tak na prawdę oznacza ironiczny komunikat może sprawiać trudności zwłaszcza małym dzieciom. W naszych badaniach chciałyśmy sprawdzić jak z rozumieniem ironii radzą sobie 7-latki: Czy jakiś rodzaj ironii sprawia im szczególne trudności? Czy ton głosu ironizującej osoby ma znaczenie? W prezentacji wyjaśnimy również dzięki jakim kompetencjom dzieci zaczynają rozumieć ironię i czemu służy jej rozumienie oraz zachęcimy do dyskusji o tym, jak dorośli posługują się ironią i dlaczego warto ją badać.
13.03.2024 - Przemysław Żywiczyński (Instytut Językoznawstwa)
Badania nad ruchem komunikacyjnym przy pomocy technologii motion-capture
Technologia motion-capture znalazła wiele zastosowań badawczych, np. używana jest w rozpoznaniu medycznym (ideoapraksja: Osiurak et al., 2023), badaniach nad interakcją człowiek komputer (Bhuiyan & Picking, 2011) czy analizie języków migowych oraz gestów (Sato et al., 2022). W prezentacji przedstawię dwa badania, wykonane w Centrum Badań nad Ewolucją Języka UMK, które wpisują się w ten ostatni nurt. W obu zastosowano system Rokoko SmartSuit I (www.rokoko.com/products/studio), który umożliwia pobranie parametrów ruchów całego ciała. Pierwsze badanie (Żywiczyński et al., in press) służyło sprawdzeniu hipotezy o różnicy między ruchem komunikacyjnym a ruchem praksycznym, według której ruch komunikacyjny jest wolniejszy, bardziej posegmentowany i obszerniejszy niż praksja (Motionese: Rohlfing et al., 2006; neuropsychologia: Osiurak et al., 2023; semiotyka eksperymentalna: Trujillo et al., 2018). Uczestniczy badania, ubrani w kostiumy Rokoko, mieli wykonać czynności pochodzące z różnych dyscyplin sportu (np. baseballu, piłki nożnej) w warunku praksycznym (np. oddać strzał w taki sposób, aby zdobyć bramkę) i komunikacyjnym (np. oddać strzał w taki sposób, aby obserwator mógł nauczyć się czynności wykonywanej przez uczestnika badania; Gärdenfors 2021). Wyniki potwierdziły słuszność postawionej hipotezy. Drugie badanie (Placiński et al., 2023) dotyczyło wpływu interakcji na kinematyczne parametry improwizacji pantomimicznej (tj. gestu wykonywanego całym ciałem w celu wyrażenia zadanego znaczenia; Namboodiripad et al., 2016). Uczestnicy, połączeni w pary, mieli za pomocą pantomimy wyrażać powtarzające się znaczenia (np. rzut oszczepem), w następujących po sobie rundach zmieniając się rolami przedstawiającego i odgadującego. Zgodnie z przewidywaniami (ewolucja języka: Zlatev et al., 2020; wyłaniające się języki migowe: Mineiro et al., 2021) w czasie interakcji ruchy uczestników uległy uproszczeniu (zakres ruchów zmniejszył się; skróciła się ścieżka pokonywana przez artykulatory) i specjalizacji (proporcja ruchów zmieniła się na korzyść ruchów wykonywanych rękoma).
20.03.2024 - Joanna Dreszer
Pomiędzy złożonością a porządkiem? Doświadczenie estetyczne i jego zmiany w czasie jako przejaw dążenia do poszukiwania informacji
27.03.2024 – Krzysztof Wasielewski (Instytut Socjologii)
Zagubiona tożsamość? Publiczne uczelnie zawodowe po 25 latach funkcjonowania
Proces tworzenia publicznych uczelni zawodowych w Polsce przypadł na burzliwy czas transformacji ustrojowej. Był to okres równie dynamicznych, co spontanicznych przemian polskiego szkolnictwa wyższego wynikających z niemocy instytucji państwa pozbawionego zarówno autorytetów, jak i zasobów finansowych do prowadzenia polityki publicznej. W rezultacie gwałtownie rosnący popyt na edukację doprowadził do ogromnej i w dużej mierze niekontrolowanej ekspansji szkolnictwa wyższego napędzanej dynamicznym rozwojem sektora płatnej edukacji, zarówno na uczelniach prywatnych, jak i publicznych. W takich warunkach została przyjęta w 1997 roku ustawa o Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych. Była to właściwie pierwsza próba celowego kreowania polityki wobec i w obszarze szkolnictwa wyższego i tym samym bezpośredniej interwencji państwa w ten sektor. Uczelnie zawodowe miały być nową i pragmatyczną formułą edukacyjną, alternatywą dla hermetycznych, trudno-reformowalnych klasycznych uniwersytetów oraz kierowanych logiką biznesową prywatnych uczelni. Miały też realizować dość wyraźnie określone przez ustawodawcę funkcje. Tymi wiodącymi były: zwiększenie szans na studia wyższe młodzieży ze środowisk peryferyjnych oraz kształcenie zawodowe na potrzeby regionalnego rynku pracy. Czy po 25 latach funkcjonowania publiczne uczelnie zawodowe realizują założone funkcje? Czy udało się wytworzyć odrębną sektorową tożsamość tych uczelni?
Wystąpienie bazuje na wstępnych wynikach badań realizowanych w ramach projektu „Publiczne uczelnie zawodowe – pełnione funkcje, instytucjonalne napięcia i systemowe wyzwania” (kierownik: prof. D. Antonowicz), który jest finansowany w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa".
03.04.2024 - Magdalena Cyrklaff-Gorczyca (Instytut Badań Informacji i Komunikacji, Uniwersytecki Ośrodek Wsparcia i Rozwoju Osobistego)
Od fake newsa do deepfake’a, czyli jak weryfikować fałszywe treści w Internecie
Jakie formy przybierają fałszywe przekazy w Internecie? Kto, jak i dlaczego wprowadza nas w błąd? Czy istnieją dobre narzędzia i programy, które zapobiegają szerzeniu się dezinformacji w Internecie?
Zapraszamy na spotkanie poświęcone zagadnieniom związanym z identyfikowaniem fałszywych przekazów w Internecie. Poprowadzi je dr Magdalena Cyrklaff-Gorczyca i studenci z Poradni Weryfikacji Informacji i Profilaktyki Cyberpatologii na UMK. Opowiedzą o formach zmanipulowanych informacji i o tym dlaczego niektóre osoby są bardziej podatne na uwierzenie w fałszywy przekaz w sieci, a inne nie. Nie zabraknie też refleksji związanych z wykorzystaniem różnych narzędzi oraz sztucznej inteligencji do tworzenia, jak i rozpoznawania zmanipulowanych przekazów graficznych i audiowizualnych. Na koniec każdy uczestnik będzie mógł sprawdzić swoje umiejętności i spróbować zidentyfikować czy informacja w sieci jest prawdziwa czy nie.
10.04.2024 - Barbara Dygdała-Kłosińska - psycholog, psychoterapeuta w trakcie szkolenia oraz historyk sztuki.
Dzieło sztuki jako pretekst do myślenia o myśleniu, czyli mentalizowanie twórcy i odbiorcy bez potrzeby kontaktu społecznego.
Wykład w ramach światowego miesiąca świadomości autyzmu. Wydarzenie towarzyszące wystawie A*tystki w drodze".
17.04.2024 - Małgorzata Gut
Dyskalkulia - zbyt duże zróżnicowanie objawów, a zbyt małe możliwości badania i terapii?
Dyskalkulia rozwojowa wiąże się z trudnościami w przetwarzaniu liczb, mającymi podłoże biologiczne i dotyczącymi umiejętności na bardzo podstawowym poziomie, np. szacowanie liczebności, czasu, wielkości, porównywanie liczb, podstawowa arytmetyka. W życiu codziennym osoby z dyskalkulią mają często problem z przeliczaniem pieniędzy, odczytywaniem godzin na zegarze wskazówkowym czy z oceną odległości.
W badaniach nad dyskalkulią dużym problemem jest to, że deficyt ten u różnych osób przejawiać się może różnym „zestawem” trudności (wyodrębnia się różne jej podtypy), co oznacza, że populacja osób z dyskalkulią jest bardzo niejednorodna, a to z kolei prowadzi do trudności w zakresie zarówno diagnozy, jak i formułowania wniosków z niejednoznacznych wyników badań. Dużym wyzwaniem jest w związku z tym także opracowywanie metod terapii zaburzonego poczucia liczby. Przede wszystkim dyskalkulii nie da się całkowicie wyleczyć, objawy mogą mieć różny zakres, a co więcej najczęściej współwystępuje z innymi deficytami.
Badania nad efektywnością różnych metod pomocy dzieciom z dyskalkulią dają trudne do porównywania wyniki i często są one mało spektakularne.
Podczas wykładu zostaną zarysowane powyższe problemy oraz przedstawione wstępne wyniki badań autorki nad wpływem treningów poznawczych z grami komputerowymi na podstawowe zdolności numeryczne u dzieci z dyskalkulią.
24.04.2024 - Dominik Antonowicz (Instytut Socjologii)
Bracia po szalu i sąsiadki zza miedzy. Narracje o męskości w środowisku kibiców piłkarskich
Sport, a szczególnie piłka nożna postrzegane są jako domena typowo męska, zarówno w kontekście zawodników, jak i kibiców. Poniższy wystąpienie dotyczy procesów kształtowania narracji o męskości w środowisku kibiców piłkarskich. Z tego powodu celem niniejszego studium jest próba odpowiedzi na następujące pytania badawcze: (a) za pomocą jakich kategorii kibice opisują znaczenie męskości i relacji między mężczyznami – kibicami?; (b) w jaki sposób degradują męską tożsamość innych kibiców? Analiza narracji o męskości pozwala wyodrębnić najważniejsze kategorie męskości dominujące w tym środowisku, które związane są z manifestowaniem męskości poprzez braterskie więzi, jak również poprzez feminizację innych mężczyzn.
08.05.2024 – Svetlana Kuleshova (Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Teologicznych i Artystycznych, UMK)
Cognitive archaeology: retrieving cognitive capacities of past humanities from archaeological artefacts
Cognitive archaeology is a young science that aims to retrace the evolution of human cognitive capacities. As stated in the title of the discipline, cognitive archaeology combines archaeology and cognitive sciences; more precisely, cognitive archaeologists try to analyze material artifacts through the prism of psychological or linguistic theories. It is thus an interdisciplinary enterprise. One of the central questions of cognitive archaeology is the question of language evolution. Two main approaches co-exist in this domain: one is based on archaeological material analysis (e.g., Barham & Everett, 2021), often referred to as trace-based reasoning (Pain, 2021), and the other is based on experiments with archaeological material (mostly reproduction of stone tools, e.g., Lombao, Guardiola, & Mosquera, 2017). The aim of the first approach is to find the traces of cognitive capacities necessary for language in the artifacts (Gaucherel & Noûs, 2021). The second approach might be used to investigate, for example, cerebral activities during tool production (Stout et al., 2008) or social learning in tool production (Cataldo, Migliano, & Vinicius, 2018). In this talk, based on my PhD project, I will first present cognitive archaeology as a discipline, and then the two approaches will be presented. Special attention will be paid to the first one, which will be demonstrated on the collection of handaxes from La Gande Vallée (Hérssion et al., 2016).
Spotkania z roku 2023
04.10.2023 – Tomasz Jarmakowski-Kostrzanowski
Wpływ sytuacji materialnej na funkcjonowanie psychiki: czy niedostatek zmienia umysł?
Wykład będzie składał się z trzech części. W pierwszej części przedstawię najważniejsze wyniki badań ilustrujących wpływ sytuacji materialnej na funkcjonowanie psychologiczno- społeczne (m.in. na zdolność odraczania gratyfikacji, zaufanie do innych oraz charakter sieci społecznych). W drugiej części zaprezentuję wyniki własnych badań nad różnicami pomiędzy osobami o niskim i wysokim statusie społeczno-ekonomicznym pod względem szerokości tzw. kręgu moralnego, czyli grupy osób wobec których odczuwamy troskę (ang. compassion). W trzeciej części, pokażę potencjalne psychologiczne mechanizmy adaptacji do warunków środowiskowych.
11.10.2023 – Bibianna Bałaj
O obrotach sfer w umyśle.
18.10.2023 – Anna Karczmarczyk i Przemysław Nowakowski (IFiS PAN)
Od teorii przywiązania do przywiązania do teorii.
Miejsce i rola teorii w badaniach psychologicznych nie od wczoraj wzbudza kontrowersje. Jednak temat ten odżył, gdy zaczęto wskazywać, że to kryzys teorii jest źródłem aktualnego kryzysu replikacyjnego.
W swoim wystąpieniu przyjrzymy się teorii w psychologii, z jednej strony krytykując nadmierne przywiązywanie się badaczy do ich własnych teorii, z drugiej zaś broniąc przywiązania do teorii, jako jednego (bardzo ważnego) z narzędzi badawczych. Pokażemy znaczenie (systematycznej) teorii werbalnej i znaczenie, jakie w teoretyzowaniu odgrywa adekwatne ustalenie przedmiotu tej teorii.
McPeters ze współpracownikami [2021] przedstawił dane wskazujące, że teoria przywiązania nadal cieszy się popularnością wśród psychologów (co potwierdzają również przeciwnicy tej teorii, parz: Keller [2022]). Dlatego naszym przewodnikiem w badaniu problemu teorii w psychologii będzie właśnie teoria przywiązania (choć nie będziemy się do niej zanadto przywiązywać).
25.10.2023 – Wojciech Goszczyński (Instytut Socjologii UMK)
Apetyt na zmianę? O subtelnym uroku społecznych badań nad jedzeniem
Czy zastanawialiście się Państwo, nad tym co łączy Piekielną Kuchnię Gordona Ramseya, Intelektualne Prawa Światowej Organizacji Handlu (TRIPS) czy antysystemowe ruchy społeczne walczące o inny charakter konsumpcji? Jeżeli, jakimś cudem, odpowiedź na to pytanie brzmi "nie", to w trakcie spotkania postaram się Państwa przekonać, że jednym z ważniejszych i ciekawszych elementów łączących społeczne światy jest jedzenie. Często niedoceniane lub niezauważane, decyduje ono o naszym fizycznym przetrwaniu, dyktuje możliwości rozwoju małych społeczności lokalnych, ale też całych kontynentów. Jest jednym z sprawców i ofiar kryzysów politycznych i ekonomicznych, łącząc pełną dysproporcji władzy siecią kupującego parujące latte przed wykładem mieszkańca/mieszkankę Torunia i pracowniczkę (tak, to kobiety najczęściej zbierają kawę) prywatnej plantacji w Wietnamie. W trakcie spotkania prześledzimy społeczną historię cukru, utrwalimy stereotypy płciowe związane z jedzeniem, dowiemy się dlaczego pastor Graham przy pomocy mąki z pełnego przemiału walczył z cielesnymi żądzami młodzieży, zrozumiemy dlaczego to Indie są największym producentem żywności ekologicznej i co z tego wynika. Jedzenie potraktujemy jako lustro, w którym można przejrzeć, jak skonstruowane są różne elementy naszych społeczeństw, ale także jako aktora, który kształtuje otaczający nas świat. Przy tym poznacie podejścia, perspektywy i narzędzia wykorzystywane przez poruszającą się (coraz skuteczniej) po peryferiach poważnych nauk dyscyplinę, jaką są społeczne studia nad jedzeniem (food studies).
08.11.2023 – Monika Boruta-Żywiczyńska
Koci-koci-łapci: co gesty i słowa mówią nam o rozwoju dzieci.
Czy gesty i słowa są ze sobą związane? Czy należy zachęcać maluchy do gestykulowania i używać gestów w konwersacjach z nimi? Czy program nauczania może mieć wpływ na rozwój zdolności komunikacyjnych u najmłodszych? W prezentacji będę przekonywała, że odpowiedź na wszystkie powyższe pytania brzmi: tak.
Zacznę od zdefiniowania tego, czym jest gest i opowiem, jakie formy przyjmuje w różnych kulturach. Następnie, omówię najważniejsze badania związane z rozwojem mowy i gestu u najmłodszych - w tym serię badań Susan Goldin-Meadow nad przydatnością gestu w np. nauczaniu matematyki, przekazywaniu instrukcji na temat użycia nowych przedmiotów, czy nabywaniu nowych pojęć. Zaprezentuję też własne badania z obszaru nabywania mowy przez dzieci w wieku od dwóch do trzech lat i omówię interesującą obserwację, która sugeruje, że wskazywanie, rozpoznawane też przez zwierzęta inne niż człowiek, jest bardzo trudne do zignorowania przez dzieci aż do trzeciego roku życia. Na koniec nakreślę przyszłe kierunki badań wewnątrz badań nad gestami (gesture studies), które chcemy podjąć w Centrum Badań nad Ewolucją Języka UMK.
15.11.2023 – Joanna Płotnikowska
Co zamiast niewinnego kłamstewka? Czyli jak dzieci radzą sobie z dylematami towarzyskimi.
W sytuacjach towarzyskich osoby dorosłe niejednokrotnie "lekko mijają się z prawdą" lub "mają swobodny stosunek do faktów". Zachowania te często usprawiedliwiają troską o to by kogoś nie zranić lub by nie zepsuć relacji z inną osobą. Upominają także dzieci, twierdząc, że pewnych rzeczy mówić nie wypada. Jednocześnie oczekują jednak żeby dzieci zawsze mówiły im prawdę. W trakcie wystąpienia przedstawione zostaną sposoby, poprzez które dzieci próbują radzić sobie ze sprzecznymi oczekiwaniami społecznymi w sytuacjach towarzyskich.
22.11.2023 – Mateusz Strzałkowski i Maria Lewicka
"To paint or not to paint?" - akceptacja "pastelozy" wśród specjalistów i niespecjalistów oraz jej związek z kapitałem kulturowym
Tytułowe rozterki, już od 30 lat, towarzyszą architektom oraz mieszkańcom Polski. Wraz z przemianą ustrojową, szare elewacje bloków oraz innych budynków zaczęły przeistaczać się w pełne kolorów i wzorów - do tego stopnia, że reportażysta Filip Springer stworzył termin "pasteloza" - określając ją jako zarazę toczącą polskie miasta.
W wystąpieniu przyjrzymy się różnicom w postrzeganiu "pastelozy" wśród specjalistów z zakresu architektury i laików oraz związkom między akceptacją "pastelozy" a kapitałem kulturowym - zasobem człowieka, na który składają się m.in. idee, wiedza, czy umiejętności.
29.11.2023 – Joanna Gorgol (UW)
Trudno jest być nocną sową - w poszukiwaniu czynników chroniących przed negatywnymi konsekwencjami wieczornych preferencji dobowych
Ludzie różnią się między sobą pod względem preferowanych godzin budzenia się, zasypiania i podejmowania codziennych aktywności. Niektórzy wolą wcześnie chodzić spać i wcześnie wstawać, inni preferują późniejsze godziny aktywności. Często jednak, ze względu na poranną orientację tak zwanego zegara społecznego, osoby wieczorne zmuszone są do funkcjonowania w porze dla siebie nieoptymalnej. To może wiązać się z licznymi negatywnymi skutkami, m.in. z wyższą depresyjnością, wyższym poziomem lęku, czy obniżoną satysfakcją z życia. Z tego powodu niezwykle istotne jest poszukiwanie czynników, które mogą zmniejszać negatywne konsekwencje wieczornych preferencji dobowych. O wynikach takich badań opowiem podczas swojego wystąpienia w ramach śród naukowych w Instytucie Psychologii UMK.
06.12.2023 – Milena Jankowska (Instytut Biologii UMK)
Voo-doo, zombie i szamani - zabobony czy zaawansowana nauka?
W Ameryce Środkowej i Południowej tradycyjne wierzenia i przesądy są głęboko zakorzenione. Wiążą się one najczęściej z przeprowadzaniem mistycznych rytuałów i spożywaniem specjalnie przygotowanych mikstur. Zachodnia kultura traktuje te tradycje jako przesądy i zabobony. Okazuje się jednak, że szamani i znachorzy posiadali ogromną wiedzę w zakresie chemii, biologii i medycyny. W czasie wykładu zaprezentowane będą między innymi zastosowania toksyn z ryb rozdymkowatych oraz trujących wydzielin z ropuch z grupy Rhinella marina.
13.12.2023 – Magdalena Szmytke
(Nie)Mowlę - percepcja i produkcja mowy w pierwszym roku życia
Mózg jest stosunkowo małym organem, jednak wykorzystuje ok. 20% energii naszego ciała. W punktu widzenia ewolucyjnego całość procesów zachodzących w tym organie powinna być optymalizowana by funkcjonować w sposób jak najbardziej ekonomiczny. Dlatego, wyniki badań pokazujące że percepcja mowy audiowizualnej u osób dorosłych aktywizuje wiele obszarów mózgowych, w tym korę słuchową, korę wzrokową a także korę somatosensoryczną wzbudzają kontrowersje co do zasadności ekonomiczności systemu. Ponadto ten fenomen wydaje się ponownie ożywiać odwieczny spór pomiędzy tym na ile coś jest wrodzone a na ile wyuczone. Aby rozstrzygnąć spory i kontrowersję jedyną możliwością wydaje się być zwrócenie się do okresu rozwojowego, w którym mowa nie jest jeszcze ukształtowana - mianowicie do niemowlęctwa. W czasie wykładu przytoczę serię badań na temat umiejętności na poziomie percepcji mowy niemowlęcej i aktywizacji ich kory mózgowej, a także przyjrzę się jak zaangażowanie obszarów mózgowych wiąże się z późniejszą produkcją sylab i wyrazów wypowiadanych przez dzieci.
20.12.2023 – Marek Placiński (Instytut Językoznawstwa UMK)
Technologia przechwytywania ruchu w badaniu komunikacji.
Semiotyka eksperymentalna jest stosunkowo nowym paradygmatem w językoznawstwie eksperymentalnym, który zakłada "badanie języka bez angażowania języka naturalnego" (Galantucci i Garrod, 2011). W miejsce języka uczestnicy badań w tym paradygmacie proszeni są o komunikowanie się za pomocą rysunków, gestów, ruchów całego ciała lub niby-słów (ang. non-words). Taki zabieg pozwala nam na prześledzenie powstawania nowych systemów komunikacyjnych w laboratorium, a także na lepsze zrozumienie presji czynników oddziałujących na powstawanie języka (Nölle i Galantucci, 2022).
Podczas wykładu opowiem o dwóch badaniach semiotycznych przeprowadzonych przez Centrum Badań nad Ewolucją Języka, w których obserwacje z badań semiotycznych pozyskaliśmy przy zastosowaniu technologii motion capture, czyli technologii przechwytywania ruchu znanej z animacji komputerowej. Celem pierwszego badania było określenie różnic wynikających z kontekstu komunikacyjnego: czy istnieją różnice pomiędzy uczeniem, jak wykonać czynność a "opowiadaniem" o wykonaniu czynności? W drugim eksperymencie zbadaliśmy powstawanie i rozwój systemu semiotycznego, a wyniki pozwoliły nam na ilościowy opis tych procesów.