Nadlatuje Feniks !

W każdą środę o godzinie 14.00 w Instytucie Psychologii UMK (aula 105).

Oto harmonogram spotkań na rok 2025/2026

---

15.10.2025 – prof. Maria Lewicka (Instytut Psychologii UMK)

Czy miejsce ma osobowość? W stronę kołowej teorii miejsc.

Kołowe teorie cieszą się dużą popularnością wśród psychologów. Wśród wielu różnych teorii, możemy znaleźć liczne kołowe teorie osobowości i kołowe teorie emocji. Interesującą próbą pogodzenia ze sobą kilku nurtów w badaniach osobowości jest kołowa teoria metacech osobowości, sformułowana przez Jana Cieciucha i współpracowników. Inną popularną koncepcją jest kołowa teoria emocji, której rozwój i zastosowanie w badaniach środowiskowych przypisywane jest amerykańskiemu badaczowi, Jamesowi Russellowi. W obecnym referacie zaproponuję jeszcze jedną kołową teorię, integrującą obie wymienione koncepcje w postaci kołowej teorii miejsc. Pokażę zatem, że miejsca nie tylko wyzwalają emocje ale że można je klasyfikować poprzez kombinacje znanych pięciu wymiarów osobowości, tworzących tzw. Wielką Piątkę. Zaproponowane koło miejsc może stanowić punkt wyjścia dla bardziej systematycznych badań związków człowieka z miejscem – stosunku emocjonalnego do miejsca i poczucia dopasowania do miejsca.

---

22.10.2025 – dr hab. Inga Głuszek (prof. UMK) (Instytut Archeologii)

Warsztat, rynek, wspólnota: ceramika jako źródło do badań nad kulturą i społeczeństwem Grecji antycznej

Ceramika jest jednym z najważniejszych źródeł do badań nad kulturą i społeczeństwem Grecji antycznej. Jej powszechność, różnorodność form i dekoracji oraz dobrze udokumentowany kontekst archeologiczny pozwalają badać procesy gospodarcze, społeczne i kulturowe. Ceramika zostanie przedstawiona w trzech perspektywach: warsztatu (produkcja i organizacja pracy), rynku (dystrybucja i wymiana) oraz wspólnoty (rola w życiu codziennym, religii i komunikacji społecznej). Podczas seminarium słuchaczom zostaną zaprezentowane różne rodzaje ceramiki wraz z omówieniem cech charakterystycznych każdej grupy. Szerokie spektrum badań interdyscyplinarnych ukaże ceramikę nie tylko jako przedmiot użytkowy, lecz także jako cenne źródło do rekonstrukcji wartości, idei i struktur społecznych w świecie greckim.

---

29.10.2025 – dr hab. Anita Pacholik-Żuromska (prof. UMK) (Instytut Badań Informacji i Komunikacji)

Metapoznanie w uczeniu się

Na wykładzie przedstawię praktyczne zastosowanie elementów metapoznania w uczeniu się z wykorzystaniem narzędzi opracowanych przez zespół berlińskich dydaktyków. Omówię koncepcję personal-directed learning: jej teoretyczne korzenie oraz praktyczną implementację.

---

05.11.2025 – dr hab. Magdalena Formanowicz (Centrum Badań nad Relacjami Społecznymi, Instytut Psychologii, Uniwersytet SWPS)

Words of Power: Linguistic Agency as a Force for Shaping and Shifting Group Dynamics

In this talk, I explore the power of language as a window into human agency—the capacity to act with purpose and intention within social contexts. Agency is more than an individual trait; it is a socioculturally mediated force deeply embedded in social interactions, shaping and reshaping societal structures. This presentation synthesizes recent research to reveal how agency is encoded across various linguistic layers, demonstrating how language both reflects and reinforces attention to agency in group dynamics, influencing the maintenance or transformation of social arrangements. Through an analysis of research on linguistic cues—such as semantics, grammar, and metaphor—I will illustrate how agency surfaces in communication, influencing how we form and perpetuate stereotypes, perceive others, and reinforce or challenge social hierarchies. Findings from experimental studies, correlational data, and cutting-edge natural language processing show how language subtly but powerfully directs attention toward agency, prioritizing certain actors or narratives in ways that shape our responses and decisions. By examining language’s role in both reproducing and disrupting social structures, this talk emphasizes the significance of linguistic analysis within social psychology and proposes actionable tools for researchers and policymakers alike. The goal is to encourage a deeper understanding of how language serves not only as a mirror of social order but also as a means to influence it. This presentation invites attendees to view language as a dynamic vehicle for understanding agency’s role in social perception, group dynamics, and the potential for social change.