Naukowe Środy w Instytucie Psychologii
Spotkania są otwarte dla wszystkich, zapraszamy studentów i pracowników z różnych wydziałów.
Kolejne planowane wystąpienia
06.11.2024 – dr Alicja Bartnicka (Wydział Nauk Historycznych UMK)
Tytuł: Fabryka zła? Historia obozu pracy przymusowej dla Żydów w Skarżysku-Kamiennej podczas II wojny światowej
Państwowa Fabryka Amunicji w Skarżysku-Kamiennej była w okresie międzywojennym największym przedsiębiorstwem zbrojeniowym w Polsce. Wraz z wybuchem II wojny światowej zakład został przejęty przez niemiecki koncern Hasag (Hugo Schneider Aktiengesellschaft) z Lipska, który utworzył tam swoją filię. Jak w wielu innych tego rodzaju miejscach, tak i w skarżyskim Hasagu wykorzystywano pracę żydowskich robotników przymusowych. Ich zadaniem było produkowanie broni i amunicji na potrzeby wojenne Wehrmachtu. W 1941 roku na terenach fabrycznych utworzono obóz dla Żydów, w którym robotnicy mieszkali do momentu ewakuacji fabryki. Praca ponad siły, koszmarne warunki bytowe oraz bezwzględne traktowanie ze strony funkcjonariuszy załogi obozowej były przyczynami wysokiej śmiertelności wśród robotników. Celem niniejszego wystąpienia jest przedstawienie projektu badawczego dotyczącego historii obozu pracy przymusowej dla Żydów przy fabryce amunicji Hasag w Skarżysku-Kamiennej, którego efektem końcowym będzie kompleksowa monografia na ten temat.
Dr Alicja Bartnicka – adiunkt na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień związanych z historią Trzeciej Rzeszy, II wojny światowej i systemów totalitarnych.
Zdjęcie: Zdjęcie grupowe załogi Hasagu
Źródło: IPN, Ki 128/245, k. 56.
13.11.2024 – dr Andrzej Zykubek (Katedra Kognitywistyki, UMK)
Tytuł: Naturalne chimery ludzkie
W mitach greckich i egipskich chimery są przedstawiane jako posiadające części ciała o cechach morfologicznych typowych dla różnych gatunków; na przykład chimera z mitologii greckiej ma głowę lwa, ciało kozy i ogon węża. Ale czy „chimerę” powinniśmy kojarzyć tylko z mitologią?
Jeśli zgodnie ze współczesną definicją uznamy, że chimera to pojedynczy organizm złożony z komórek o różnym pochodzeniu embrionalnym, to szybko dojdziemy do wniosku, że w rzeczywistości każdy z nas ma najprawdopodobniej wiele cech organizmu chimerycznego. Kiedy przez lata wchodzimy w interakcje z innymi organizmami, ich komórki zostają włączone do naszych ciał, nie tylko poprzez proces konsumpcji i trawienia, ale także poprzez procesy, które pozostawiają owe komórki nienaruszone. W takim sensie „przetkanie” naszych komórek mikrobiomem, mikroflorą i mykobiomem nadaje nam niejako z definicji status naturalnych organizmów chimerycznych.
W czasie wykładu opowiem jednak o innym typie organizmów chimerycznych - o naturalnych chimerach ludzko-ludzkich, które pojawiają się, gdy np. embriony ludzkie we wczesnym stadium rozwoju łączą się ze sobą. Wyjaśnię na czym polega różnica między organizmem chimerycznym naturalnym i sztucznym, organizmem hybrydowym (krzyżówki międzygatunkowe) i mozaikowym. Podejmę również próbę odpowiedzi na pytanie czy niezgodność grupy krwi dziecka z grupami krwi rodziców jest zawsze dowodem na zdradę i czy biologicznym ojcem dziecka może być jego nieistniejący stryj…
20.11.2024 – dr Agnieszka Haska (Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Tytuł: „Wśród morza ruin. Dyskursywna i wizualna narratywizacja oraz mitologizacja II wojny światowej”
Przekształcenia historii - procesy narratywizacji, mitologizacji, kreowania pamięci magazynującej oraz funkcjonalnej – to nie tylko stały wyróżnik dyskursu publicznego, ale również jeden z elementów konsolidowania bądź określania grupy własnej. Historyczne narracje oraz mity są jednym z wyznaczników granicy między „my/swoi” a „oni/obcy”. Nie inaczej jest w przypadku II wojny światowej. Podczas wykładu odpowiemy na pytania: Jak kształtowała się opowieść o niej w dyskursie publicznym i wizualnym? Jakie kody kulturowe i nawiązania wizualne wybierano? Z jakich przyczyn i jak tę opowieść modyfikowano? Wreszcie – jaką rolę społeczną i psychologiczną pełnią obecnie narracje i mity o II wojnie?
27.11.2024 – dr Krzysztof Leoniak (Katedra Psychologii Społecznej, Instytut Psychologii, UMCS)
Tytuł: Czy oznakowania promujące proste zachowania środowiskowe działają? To zależy! Czyli o tym jak psycholog zakasał rękawy i ruszył w teren.
Przestrzeń publiczna obfituje w różnorodne bodźce wizualne i tekstowe, które mają na celu kierowanie naszym zachowaniem w określonych miejscach i sytuacjach. Przykładowo w kontekście zachowań ekologicznych powszechnie wykorzystywane są tablice/znaki (np. „Szanuj zieleń”; „Nie śmieć w lesie”; „Wyłącz światło”; „Segreguj odpady”), które z jednej strony przypominają nam o potrzebie wykonania danego zachowania, a z drugiej starają się nas do ich wykonania przekonać. Czy jednak są one rzeczywiście skutecznym narzędziem w promowaniu i wywoływaniu pożądanych zachowań? Podczas spotkania przedstawię czynniki determinujące skuteczność tych narzędzi oraz zaprezentuję przebieg i wyniki serii eksperymentów terenowych, które przeprowadziłem, aby zbadać wpływ oznakowań (i rodzaju użytych w nich treści) na występowanie dwóch typów zachowań wśród użytkowników budynków niemieszkalnych: 1) wyłączania oświetlenia po opuszczeniu pomieszczeń oraz 2) poprawnej segregacji odpadów. Omówię także szczegóły realizacji tych eksperymentów, które wiązały się z wieloma wyzwaniami, takimi jak poszukiwanie odpowiednich lokalizacji, przełamywanie oporu współpracujących interesariuszy czy… własnoręczna analiza kilkuset kilogramów odpadów.
Poprzednie wystąpienia (archiwum)
24.05.2023
- Łukasz Miciuk - Użyteczność wiedzy o własnym Ja i jej korelaty.
31.05.2023
- Martyna Olszewska - Udręczeni artyści: wpływ złości i smutku na procesy twórcze.
07.06.2023 - ODWOŁANE Z POWODU CHOROBY PRELEGENTKI
- Anna Karczmarczyk i Przemysław Nowakowski - Od teorii przywiązania do przywiązania do teorii
14.06.2023
- Tomasz Kakareko - Czego możemy nauczyć się o środowisku naturalnym w kontekście badań behawioralnych ryb i kręgowców?
21.06.2023
- Dominik Antonowicz - Dlaczego uniwersytety potrzebują zewnętrznych rad - konkluzje z badań kanadyjskich uczelni